Το αλάτι είναι ένα πανταχού παρόν στη διατροφή μας, αλλά ακόμη και οι υγιείς άνθρωποι θα πρέπει να το περιορίζουν, για να αποφεύγουν την υψηλή αρτηριακή πίεση και τα καρδιακά νοσήματα και τα εγκεφαλικά επεισόδια, νέα στοιχεία
Αυτό είναι το μήνυμα από την ΑΗΑ (American Heart Association) στο τελευταίο δελτίο τύπου. Επαναβεβαιώνει την σύσταση από το 2011 ότι όλοι οι ενήλικες θα πρέπει να περιορίσουν την πρόσληψη νατρίου τους σε μόλις 1.500 mg ανά ημέρα – λιγότερο και από την ποσότητα που υπάρχει σε ένα μόνο κουταλάκι επιτραπέζιου αλατιού (χλωριούχο νάτριο). Ο τυπικός δυτικός άνθρωπος τρώει περισσότερο από το διπλάσιο του ποσού αυτού.
Οι ενήλικες όλων των ηλικιών, ανεξαρτήτως των επιμέρους παραγόντων κινδύνου, μπορεί να βελτιώσουν την υγεία της καρδιάς τους και να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου, περιορίζοντας την καθημερινή κατανάλωση νατρίου τους σε λιγότερο από 1.500 mg, είπε η διευθύνουσα σύμβουλος της AHA Nancy Brown σε μια δήλωση.
Τα στοιχεία για το αλάτι και τις επιπτώσεις του στην υγεία, ωστόσο, υπήρξαν συχνά αντικρουόμενα. Αυτό συμβαίνει επειδή είναι δύσκολο να σχεδιαστεί μία μελέτη που να απομονώνει μόνο την επίδραση του αλατιού, και όχι άλλες διατροφικές συνήθειες ή άλλους παράγοντες του τρόπου ζωής, από τα αποτελέσματα της υγείας, όπως καρδιακή νόσο και υπέρταση. Επιπλέον, οι περισσότερες μελέτες βασίζονται στην μνήμη των συμμετεχόντων για το τι έτρωγαν, ένα εμφανώς αναξιόπιστο μέτρο της διατροφικής πρόσληψης. Η μέτρηση των επιπέδων νατρίου στα ούρα είναι πιο ακριβής, αλλά πιο δαπανηρή και υπερβολικά αδιάκριτη για να δοκιμαστεί πολλές φορές σε μεγάλο αριθμό ανθρώπων.
Στη συνέχεια, υπάρχει το φαινόμενο της “αντίστροφης αιτιότητας”, κατά το οποίο η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί πραγματικά να συνδέεται με χαμηλότερη πίεση αίματος, μια και οι άνθρωποι με υπέρταση μπορεί να έχουν αποφασίσει να περιορίσουν την πρόσληψη αλατιού κατά την συμβουλή του γιατρού τους. Σύμφωνα με την ΑΗΑ, αυτό μπορεί να εξηγήσει πολλές μελέτες που έχουν δημοσιευθεί κατά το παρελθόν έτος και που βρήκαν ασυνήθιστους συσχετισμούς μεταξύ κακής υγείας της καρδιάς και χαμηλής πρόσληψης νατρίου.
Παρόλα αυτά, οι ειδικοί συμφωνούν σε ένα πράγμα: ότι ανεξάρτητα από τον υγιή περιορισμό στην πρόσληψη αλατιού, οι περισσότεροι άνθρωποι τρώνε πολύ περισσότερο αλάτι από ό, τι χρειάζονται. Η συζήτηση δεν είναι τόσο πολύ για το αν θα περικοπεί το αλάτι, αλλά για πόσο να περικοπεί, και ποιός θα πρέπει να μειώσει την πρόσληψη νατρίου περισσότερο.
Πόσο αλάτι να τρώμε τελικά;
Το σώμα μας χρειάζεται νάτριο για να λειτουργήσει, αλλά η κατανάλωση μας σε γενικές γραμμές ξεπερνά κατά πολύ τις φυσιολογικές ανάγκες, λένε οι ειδικοί. Κατευθυντήριες γραμμές όπως τα 1.500 mg της ΑΗΑ ανά ημέρα επιτρέπουν επάρκεια για έναν ενήλικα ή για ένα παιδί ώστε να λειτουργήσει καλά. Περίπου το 99% από εμάς καταναλώνουμε περισσότερο από ό, τι το όριο της AHA, με την χαρακτηριστική αμερικανική διατροφή να παρέχει κατά μέσο όρο 3.400 mg ημερησίως!!!
Στο σώμα, η περίσσεια νατρίου διηθείται από τα νεφρά και απεκκρίνεται στα ούρα. Όταν παίρνουμε όμως πάρα πολύ, τα νεφρά δεν μπορούν να απαλλαγούν από αυτό αρκετά γρήγορα, και εμφανίζονται προβλήματα. Το επιπλέον αλατι αρχίζει να συσσωρεύεται στο αίμα και να απορροφά νερό, που προκαλεί αύξηση στον όγκο του αίματος, ασκώντας πίεση στα αγγεία και στην καρδιά για να εργαστεί σκληρότερα ώστε να μεταφέρει το αίμα σε όλο το σώμα. Το αποτέλεσμα; Υψηλότερη πίεση στις αρτηρίες. Με την πάροδο του χρόνου, η αυξημένη αρτηριακή πίεση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακής νόσου και εγκεφαλικού επεισοδίου. Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε καρδιακή ανεπάρκεια και νεφρική νόσο, ξεκινώντας έναν φαύλο κύκλο αφού και στις δύο αυτές συνθήκες είναι πιο δύσκολο για τα νεφρά να εξισορροπήσουν τα επίπεδα αλατιού του σώματος.
Σύμφωνα με την ΑΗΑ, η υψηλή πρόσληψη νατρίου συνδέεται επίσης με πέτρες στα νεφρά, το άσθμα, την οστεοπόρωση, και τον γαστρικό καρκίνο.
Αυτό είναι επαρκής λόγος, λέει η ΑΗΑ, για να παρακολουθείτε την πρόσληψη αλατιού σας εάν έχετε ήδη υψηλή πίεση του αίματος, αλλά το ίδιο ισχύει ακόμα και αν δεν έχετε συμπτώματα ή παράγοντες κινδύνου για καρδιακή νόσο. Ωστόσο, η AHA είναι ανάμεσα στις λίγες μεγάλες ομάδες για την υγεία που συνιστά χαμηλότερη πρόσληψη αλατιού. Σε αντίθεση με την ΑΗΑ, για παράδειγμα, το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA) και το Τμήμα Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών λένε ότι είναι μια χαρά για τους περισσότερους ανθρώπους να καταναλώνουν έως και 2.300 mg νατρίου ανά ημέρα. Οι υπηρεσίες αυτές προτείνουν το αυστηρότερο όριο των 1.500 mg μόνο για τα άτομα με υψηλότερο καρδιακό κίνδυνο, συμπεριλαμβανομένων όλων με ηλικία άνω των 51, όλους τους Αφροαμερικανούς, και ο καθένας με υψηλή αρτηριακή πίεση, διαβήτη, ή νεφρική νόσο.
Σύμφωνα με την AHA, το 70% έως 80% του νατρίου που τρώνε οι άνθρωποι στις δυτικές κοινωνίες προέρχεται από συσκευασμένα ή επεξεργασμένα τρόφιμα και σάλτσες, σούπες και αλλαντικά. Κρυφές πηγές είναι τα ψωμιά, τα δημητριακά, οι σάλτσες στις σαλάτες, και τα καρυκεύματα. Αντικαθιστώντας τα συσκευασμένα τρόφιμα με φρέσκα είναι ένας γρήγορος τρόπος για να μειωθεί πολύ το νάτριο. Το νωπό κρέας περιέχει πολύ λιγότερο αλάτι από το μπέικον ή το λουκάνικο και τα φρέσκα λαχανικά είναι φυσικά χαμηλής περιεκτικότητας σε νάτριο (ενώ οι κονσέρβες έχουν συχνά προστιθέμενο αλάτι).
Άλλες συμβουλές από ομάδες για την υγεία της καρδιάς:
Όταν μαγειρεύετε στο σπίτι, μπορείτε συχνά αφήνετε το αλάτι έξω από μερικές συνταγές. Και όταν το φαγητό σας είναι έτοιμο, μείνετε μακριά από την αλατιέρα. Αν αγοράσετε συσκευασμένα τρόφιμα, βοηθάει να διαβάζετε τις ετικέτες. Απλά πρέπει να γνωρίζετε ότι αυτά που αναφέρονται ημερήσιες ως συνιστώμενες προσλήψεις, είναι με βάση τη σύσταση των 2.300 mg ανά ημέρα, για ένα υγιές άτομο που είναι 51 ή νεότερο. Για να ακολουθήσετε τις αυστηρότερες οριακές τιμές της ΑΗΑ, θα πρέπει να τρώτε λιγότερο. Αλά είτε έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση είτε όχι, η AHA λέει ότι είναι μια προσπάθεια που αξίζει να κάνετε.
